Os tempos idos

Fun onte a Arnoia, por ver de distraerme despois dunha xornada de traballo dura. Estiven a ver dos tomates, das uvas e da froita. Reguei, limpei algo as herbas e marchei por auga á Fonte da Présa. A casa da Oliveira agora ten auga, pero non sabe igual ca da fonte.

Polo Camiño Real pasaban dúas mulleres maiores, unha delas cun andador. O tempo deixara nelas ese pouso que non estraga a beleza definitiva, pero que acaba con todo o demais. Saudei, porque aos veciños hai que saudalos, aínda que non saibas o nome nin a familia. Miráronme de fite, de arriba abaixo, e deixaron que seguise o camiño. Pero só por ese breve intre que se tarda en cambiar unhas palabras e chegar a un acordo rápido.

• .. non será fillo de Emilio? – Preguntaron.
• E logo, non me parezo?
• Si, paréceste ben; pero aínda máis a José Luis. – Afirmou unha.
• Tes un aire co teu pai – admitiu a outra.
• Pois vas darlle saúdos da nosa parte. Eu son Lola e esta é Ramona. Nós somos de aquí e aínda pasamos ben tempo co teu pai.
• E vive aínda?
• Si, anda amolado polo Párkinson, pero está vivo e contento, moi ben de ánimo…

Pola noite, chamei polo meu pai para contarllo. Comprobou, mediante unha descrición rápida e precisa, que non se estaba equivocando. E, de seguida, comezou a debullar con quen casaran, quen era a súa familia, con que fincas nosas extremaban elas, con que casas quedaran. O relato foi decorrendo corrente arriba polo regueiro da vida ata chegar á infancia. Ao final da conversa el era un rapaz que volvera de Orbán para vivir cos avós; e elas eran unhas nenas, unha algo máis vella ca outra, pero pequenas as dúas. Xa non quedaban para xogar nas tardes de outono máis que uns carrabouxos que igual facían de bolas que de fichas para un taboleiro pintado no chan, e unha billarda para ir pedindo despois de tres tiradas, como mandan as normas do xogo.

Acaso daquel país que fomos, dos soños e dos xogos nas rúas e nas corredoiras, non quedan máis que as lembranzas e os sorrisos murchos e alegres nos ollos dos vellos.

Advertisements

A revolta de marzo debe continuar

O 8 de marzo había un mundo de xente na rúa para reclamar os dereitos das mulleres. Desde unha mirada militante, foi unha mobilización feminista. Pero había outras lecturas, máis transversais: a sociedade enteira precisa dun compromiso coa causa das mulleres, coa causa da igualdade para seguir avanzando en liberdade e fraternidade / sororidade.

Hoxe, unha agresión sexual foi cualificada como acoso porque non houbo violencia abondo, porque non houbo resistencia abondo. Cando os feitos son arrepiantes, pero a lei empéñase en xulgar matices subxectivos, cómpre mobilizarse. Non a prol dunha pena maior, senón a favor dun xuízo xusto, do que recoñece a agresión e identifica aos agresores. O xuízo que atende aos feitos e non xulga a moralidade das mulleres cunha vara de medir diferente da dos homes.

Non nos equivoquemos: a revolta de hoxe, a que mantén viva a memoria do 8 de marzo, é unha reivindicación do dereito de convivir en paz. Non abonda con opinar. Cómpre saír á rúa e protestar. Para que a moralidade cambie. Para que a sociedade cambie. E para a as mulleres e os homes poidan saír á rúa e gozar da festa e da compañía sen medo, con confianza. Para gañar o futuro!

IN TEMPORE SUEBORUM

Aproveitei a tarde do sábado, case no serán, para pasear Ourense e contemplar a magnífica exposición “In Tempore Sueborum“. Pasara a mañá en Castrelo de Miño, onde celebramos o Campionato Galego de Inverno de Piragüismo. 

Destaco a desmitificación dos bárbaros e das obras que os culpan dos males daqueles tempos, en que unha crise fiscal acabou co imperio máis grande da antigüidade. Tamén a presenza de obras procedentes das fronteiras da Panonia ao lado de pezas do noso vivir cotián. Pero sobre todo destaco esa tripla ubicación que nos obrigra a andar de ruada pola cidade das Burgas. Poucas veces o escenario acompaña tan ben ao contido cando se trata de mergullar na historia dun país e no camiño que nos trouxo aquí.  

Refuxiadxs respostas solidarias

Asistín onte á mesa redonda “Refuxiadxs, respostas solidarias”, celebrada na Casa da Cultura Galega de Vigo, organizada pola Rede Galega de Apoio ás Persoas Refuxiadas.

Interviñeron Ernesto G. Maleno, de Caminando Fronteras, Fadila Chami, da Asociación Sirio-Galega SAWT, Alessandro Forina, da Red Solidaria de Acogida de Madrid, e Mina Shayan, voluntaria en Lesbos, con Médicos sen Fronteiras, na actualidade vinculada con SOS Racismo Galicia.

A miña impresión persoal despois do acto é que necesitamos unha nova base de comprensión da cidadanía planetaria para deixar progresivamente atrás un mundo baseado nas fronteiras, que necesitamos superar a práctica da violencia e, moi en especial, da guerra para poder comezar a construír esa cidadanía, e que fai falta activar a solidariedade en iniciativas locais que aporten solucións organizativas e doten de bases materiais a esas arelas de convivencia.

Nun acto público este pasado venres, insistín en que o conflito de España contra inmigración está centrado na Fronteira Sur. Ernesto G. Maleno onte describiu a situación como unha auténtica guerra, contra a inmigración. É falso que a inmigración, como tal, sexa un problema na nosa sociedade. É unha necesidade. É verdade que a inserción laboral, a participación social e a inclusión das persoas inmigrantes requiren de esforzos por parte de toda a sociedade. Tamén é certo que eses retos traen emparellados problemas, como toda convivencia humana. Pero o conflito está planificado desde a óptica dunha Unión Europea que lles encomenda aos seus Estados Membros da Fronteira Sur que realicen actividades hostís para disuadir a inmigración. Precisamos dunha vaga de solidariedade que free esa política e que cree alternativas para a acollida.

Respecto da guerra e os conflitos violentos, coido que precisamos dunha conciencia pacifista anovada. O movemento pacifista que se articulou arredor do movemento de obxección de conciencia e que conseguiu o fin do Servizo Militar Obrigatorio case desapareceu despois daquel éxito histórico. E a súa reaparición arredor da guerra de Iraq non conseguiu un rexurdimento da militancia pacifista como movemento social. Semella imprescindible vincular o pacifismo coa solidariedade coas persoas migrantes e refuxiadas para crear alternativas cribles arredor dos procesos de acollida.

Por último, e non menos importante, o sistema de xestión das demandas de asilo, refuxio e protección internacional que están implantadas na actualidade en España teñen uns padróns de rixidez que fan moi complicado que poidan atinxir os resultados que se lles encomendan. A dirección establecida polo Ministerio do Interior, que crea unha matriz estreita para todo o dispositivo de acollida, o illamento entre as entidades sociais xestoras e o conxunto da sociedade civil organizada, así como a rixidez na duración do programa de acollida están a provocar efectos perversos que comprometen o futuro das actuais formas de solidariedade. É necesario crear alianzas no nivel local que vinculen ás ONGs, ás restantes organizacións da sociedade civil, especialmente as vinculadas cos dereitos humanos, e ás autoridades locais, sen excluír ás diversas formas de economía social e creación de emprego. Só así poderemos articular respostas de carácter solidario ao enorme reto ante os que nos atopamos.

Un día de inverno no Porto

Unha pintada a prol de Tabarnia en Teis

 

Alguén pintou na parede a cantidade de falantes que perde a lingua galega anualmente. Non simpatizo especialmente con esta forma de concienciar á xente, pensada só para xentes iniciadas, que coñecen as cifras e as causas. Tampouco é doado concordar co algoritmo do cálculo, pensado desde a óptica de que os máis dos mortos falan en galego e os máis dos que veñen (tres de cada catro) só falan en castelán. As cifras reais son máis complexas, aínda que terriblemente desalentadoras: un quince por cento menos de galegofalantes nunha década (2004-2014). Aínda máis, pasar se ser a maioria social (sobre o 60%) a unha minoría (o 45% da poboación).

Para remediar esta agresión ao espazo publico perpetrada polos activistas do galego, algún defensor de Tabarnia tapou coa súa bandeira a realidade da desgaleguización do noso país. Velaí o seu respecto polas minorías. Velaí a súa pretensión de igualdade de oportunidades: acabemos coas diferenzas, impoñamos as nosas ideas e así suprimimos calquera conflito que afecte á convivencia. Velaí, para quen a queira ver, a verdadeira imposición lingüística.

Unha tarde de choiva no Porto